zondag 29 januari 2012

Sporen op het ijs - Lars Rambe

Flaptekst:
Tijdens een nachtelijke sneeuwstorm in 1965 ontsnapt een gevangene uit de psychiatrische kliniek van Strängnäs. De volgende ochtend wordt hij teruggevonden, vermoord en bevroren naast het lijk van een jonge vrouw. Deze moorden brengen een schok teweeg in het ogenschijnlijk zo rustige dorpje.
In 2005 bericht Fredrik Gransjö, een jonge journalist die recent in het dorp is komen wonen, over een veertig jaar oud schandaal in de kliniek. Een paar dagen later wordt Strängnäs opnieuw opgeschrikt door een wrede moord. De politie, de onderzoeksrechter en Gransjö moeten diep graven in het verleden om de waarheid over een tragisch verhaal van liefde, vriendschap en verraad boven water te krijgen.

Sporen op het ijs - Lars Rambe
Publicatiedatum: 2011
Originele titel: Spåren på bryggan (2007)
Vertaling: Neeltje Wiersma
Uitgeverij: De Fontein
ISBN:  90-261-2857-6  / 363 p.

BOB-score  3/5

Koude zaak
In een ijskoude nacht ontsnapt Göran Svensson, een psychiatrisch patiënt, aan de aandacht van de verpleging. De volgende morgen wordt zijn lichaam op het ijs aangetroffen naast het levenloze lichaam van Lisa Gröndahl. Het is 1965 en in de kleine garnizoensstad Strängnäs zorgt de moord op Lisa voor veel onrust. Haar vader is voormalig officier en haar vriendje Björn is officier in opleiding. Het kan niet uitblijven dat kolonel Sollberg, de regimentschef, zich met het onderzoek wil bemoeien tot grote ergernis van de hoofdcommissaris. De publieke opinie is al snel gevormd. Een ontsnapte gek heeft een onschuldig jong meisje vermoord en de beveiliging van het psychiatrische ziekenhuis is niet op orde. Behandelend arts en betrokken onderzoekers hebben sterke twijfels over deze verklaring. Wat er gebeurd is op het ijs en wat Lisa buiten deed blijft onduidelijk. Uiteindelijk wordt het onderzoek gestaakt.
Fredrik Gransjö is misdaadverslaggever bij een grote landelijke krant in Stockholm wanneer hij samen met zijn vrouw besluit dat de hoofdstad geen goede plek is om hun kinderen op te laten groeien. Hij vindt een nieuwe baan in het stadje Strängnäs waar inmiddels het ziekenhuis is gesloten en het regiment vertrokken. Gransjö stuit op de onopgeloste moordzaak en besluit als onderdeel van een artikelenreeks over het ziekenhuis de zaak opnieuw in de lokale krant te zetten. 
Kort na het verschijnen van het artikel vindt een jogger het lichaam van een doodgeschoten man. Het komt niet als een complete verrassing wanneer blijkt dat het slachtoffer een link heeft met de cold case van Lisa Gröndahl. Wat is er gebeurd met het dagboek van Lisa en wat heeft zij hierin geschreven dat een verklaring kan zijn voor wat zij in de voor haar fatale nacht op het ijs deed?
Sporen op het ijs is het debuut van de Zweedse schrijver en bedrijfsjurist Lars Rambe. Overeenkomst tussen journalist Fredrik Gransjö en jurist Lars Rambe is dat zij beiden ooit besloten om zich in het kleine stadje Strängnäs te vestigen.
Het oprakelen van een cold case is een beproefd middel om een thriller op gang te krijgen. De proloog beschrijft de ontsnapping van Göran Svensson uit de inrichting en trekt de spanningsboog direct goed strak. Vervolgens introduceert Rambe een groot aantal spelers die zowel in het verleden als in het heden bij de moordzaak betrokken zijn. Het aantal personages is zo groot dat de schrijver zich verplicht voelt om een lijst toe te voegen. Vanzelfsprekend moeten er een aantal dwaalsporen worden uitgezet en moet de dader nog even onbekend blijven voor de lezer. De manier waarop de schrijver dit echter in zijn verhaal verwerkt leidt niet overal tot een voelbare spanning. Zoals wel vaker in de Zweedse thrillers is ook in dit verhaal een belangrijke rol weggelegd voor de, in dit geval winterse, weersomstandigheden. Fraai vormgegeven is de bekrompenheid van een kleine samenleving begin jaren zestig. Samengevat is Sporen op het ijs een goede doorsneethriller uit Zweden waarbij verbetering kan worden gevonden in het beperken van het aantal personages en het verdiepen van de karakters. 
Aangespoord door het internationale succes schreef Lars Rambe in 2010 een tweede boek met journalist Gransjö in de hoofdrol. Het boek kreeg de titel Skuggans spel dat kan worden vertaald als Schaduwspel.

zondag 22 januari 2012

De schim - Jo Nesbø

Flaptekst:
Zomer. Een jonge drugsverslaafde, Gusto, ligt op de grond van een appartement in Oslo. Hij bloedt en zal het niet redden. Om te begrijpen wat er is gebeurd, ordent hij zijn gedachten en vertelt hij de lezers zijn verhaal.
Herfst. Harry Hole keert na drie jaar terug uit Hongkong. In Oslo raakt hij geïntrigeerd door de dood van Gusto, die door een vriend zou zijn vermoord. Harry Hole zoekt de veroordeelde op in de gevangenis en is verrast dat de jongen zijn eigen, jeugdige evenbeeld blijkt te zijn. Voor Harry Hole wordt dit één van de moeilijkste zaken uit zijn leven.
En terwijl Harry op onderzoek uit is, gaat Gusto verder met zijn verhaal.
Er loopt een man door de donkere straten van Oslo. Dit is zijn plek. Hij is hier altijd geweest en zal hier altijd zijn...

De schim - Jo Nesbø
Publicatiedatum: 2011
Originele titel: Gjenferd (2011)
Vertaling: Annelies de Vroom
Uitgeverij: Cargo
ISBN:  90-234-7141- 5 / 464 p.

BOB-score  4/5

Tegen elke prijs
Voormalig politieman Harry Hole kent maar weinig ankers in zijn leven waaraan hij stabiliteit kan ontlenen. Zijn zus Søs is er een van, zijn oud-geliefde Rakel een andere. Wanneer Harry te weten komt dat Rakels zoon Oleg vast zit op verdenking van moord op een drugsdealer verlaat Harry Hongkong en keert terug naar Oslo.
Harry meldt zich bij politieman Gunnar Hagen met de boodschap dat hij zijn vak weer wil uitoefenen. Een moord onderzoeken dus. Hagen is hiervan niet onder de indruk want in zijn ogen is de zaak gesloten. De moord op de negentienjarige pusher en gebruiker Gusto Hanssen is opgelost en de dader zit in voorlopige hechtenis. Harry zou Harry niet zijn als hij Hagen niet weet te overtuigen dat hij Oleg mag bezoeken. Hij krijgt wel de waarschuwing mee om uit het vaarwater te blijven van commissaris Mikael Bellman die in Oslo grote schoonmaak heeft gehouden in het drugsmilieu. Harry kent Bellman als geen ander na hun niet helemaal geslaagde samenwerking in Pantserhart.
Het bezoek in de gevangenis loopt op niets uit en samen met zijn collega Beate Lønn bezoekt hij het plaats delict. Voor Beate is het verhaal helemaal duidelijk. Oleg was nog onder invloed van het nieuwe drug Violine en heeft zijn kompaan neergeschoten met een Malakov. Kruitsporen op de handen van Oleg en op de patroonhulzen komen overeen. Geen enkele twijfel bij de technische recherche.
Hole onderzoekt op eigen houtje het milieu waarin Oleg en Gusto bivakkeerden. Het duurt dan ook niet lang of hij stuit op de raadselachtige Dubai, een machtige speler die een groot deel van de drugsmarkt in handen heeft. Wanneer er verder wordt gewroet worden er ook verbindingen zichtbaar met de machthebbers in Oslo. Wat is de rol van politica Isabelle Skøyen en waar komt de synthetische drug Violine eigenlijk vandaan? Vragen die geleidelijk aan worden beantwoord door De Dief.
De Noorse alleskunner Jo Nesbø heeft met De schim een weergaloze thriller afgeleverd. Zijn personage Harry Hole is niet te stuiten door wie dan ook als hij eenmaal aan een zaak werkt. De onderste steen moet boven ongeacht de prijs die hij hiervoor moet betalen. Zo leverde hij al een vinger in en is zijn gezichtsuitdrukking voor altijd veranderd door een litteken. In de relationele sfeer worden ook weer de nodige schepen verbrand en is het gevecht tegen de drank nooit ver weg.
Nesbø gebruikt in dit boek minder de techniek van de plotwisselingen die hij meesterlijk beheerst. Geen probleem om in een langer lopende serie die inmiddels uit negen boeken bestaat verschillende technieken te gebruiken. Het gebruik van spanningselementen kent voor Nesbø geen enkel geheim meer zoals hij laat zien in de ultieme cliffhanger waarmee hij het verhaal sluit.

Meer Jo Nesbø op Blue Owl Books

vrijdag 20 januari 2012

Aan de vooravond - Leif Davidsen

Flaptekst:
Het is eind jaren dertig, de financiële crisis is een feit en de Tweede Wereldoorlog dreigt. Magnus Meyer reist vanuit Denemarken zijn jongere broer achterna, die is gaan vechten in de Spaanse Burgeroorlog. Zijn tocht brengt Meyer van het prachtige maar stoffige Spanje en de ontmoeting met de liefde van zijn leven naar de Sovjet-Unie van Stalin.

Aan de vooravond - Leif Davidsen
Publicatiedatum: 2012
Originele titel: Min broders vogter (2011)
Vertaling: Ingrid Hilwerda
Uitgeverij: De Geus
ISBN:  90-445-18240-0 / 470 p.

BOB-score  3/5

Mijn broeders hoeder
Voormalig journalist Leif Davidsen was werkzaam in Spanje en Rusland. Beide landen krijgen in het werk van Davidsen dan ook de nodige aandacht. Spanje speelde al een belangrijke rol in het bekroonde De vrouw op de foto en met De onzichtbare vrouw laat de Deense schrijver het moderne Rusland in al zijn facetten zien.
Spanje en Rusland spelen in het nieuwste boek Aan de vooravond wederom een belangrijke rol. Alleen duikt Davidsen dit keer in geschiedenis van beide landen.
Magnus Meyer is op jonge leeftijd het ouderlijk huis ontvlucht om te ontsnappen aan de benauwde  atmosfeer. Wanneer hij een brief ontvangt van zijn jongere zus Marie keert hij terug naar het ouderlijk huis. Mads, de jongere broer van Magnus en Marie heeft zich aangesloten bij de Internationale Brigades om te vechten tegen de fascisten van Franco die worden geholpen door zijn Duitse en Italiaanse broeders. De brigades worden bewapend door Stalin. Het is de nazomer van 1937 en de burgeroorlog in Spanje is een feit. Denemarken heeft een non-interventiebeleid opgesteld en kijkt net als veel West-Europese landen de andere kant op aan de vooravond van de tweede wereldoorlog.
Magnus laat zich door zijn zus en vader overhalen om een poging te wagen om Mads terug te halen naar Denemarken. De oudste broer die in Argentinië en de Verenigde Staten wat praktische ervaring heeft opgedaan met geweld, vertrekt voorzien van een wapen en de dekmantel van journalist naar het roerige Spanje om zijn broer te zoeken. Tijdens zijn zoektocht komt Magnus in aanraking met de Amerikaanse journalist Joe Mercer die in Spanje ook een klusje heeft te klaren. Via Mercer komt Magnus in contact met de Russische fotografe Irina Sjapatova. Een ontmoeting die niet zonder gevolgen zal blijven.
Over zijn werkwijze zegt de schrijver: “Zelf begin ik altijd met een hoofdpersoon die zich in een bepaalde situatie bevindt en vandaar uit begin ik te schrijven.” Het label dat de uitgeverij erop plakt vindt hij zelf niet zo interessant. Kijkend naar het tijdvak waarin het verhaal zich afspeelt zou je het boek als een historische thriller kunnen beschouwen of gewoon een spannende roman zoals op de cover staat. Aan de vooravond is een interessant verhaal over een periode in de geschiedenis waar menselijke emoties als in een snelkookpan onder hoge druk komen te staan.
In het boek vertelt Irina het Russisch sprookje van de trol Osip die geen fluit meer mag spelen van de Wijze trollen omdat zijn muziek geen echte trollenmuziek is. Maar wat is trollenmuziek en wat is een thriller? Aan de vooravond beschrijft een aansprekend en dynamisch tijdvak in zowel Spanje als Rusland. Het neerzetten van pakkende personages is niet helemaal Davidsen zijn sterkste punt. Het etaleren van kennis en het toevoegen van onnodige details, zoals de journalist Ian Flemming in Moskou kunnen nog wat worden teruggesnoeid. Het analyseren en belichten van stromingen in een samenleving gaat de Deen stukken beter af. Niet vreemd voor een schrijver die als journalist begon. Laat Davidsen maar fluiten.

Meer Leif Davidsen op Blue Owl Books 

zondag 15 januari 2012

De begraafplaats van Praag - Umberto Eco

Flaptekst:
De geschriftvervalser Simone Simonini is een nauwkeurig observator van zijn eigen tijd. En hij ziet veel: een hysterische sataniste, een abt die twee keer sterft, lijken in een Parijs riool, jezuïeten die samenspannen tegen vrijmetselaars, vrijmetselaars en Mazzinianen die priesters wurgen met hun eigen darmen, de krombenige, aan artrose lijdende Italiaanse held Garibaldi, de bloedbaden tijdens de Parijse Commune van 1871 waar zelfs pasgeboren ratjes worden gegeten, onwelriekende kotten waar tussen de absintdampen bomexplosies en volksopstanden worden voorbereid, nepbaarden, zogenaamde notarissen, valse testamenten, diabolische broederschappen en zwarte missen.
Simonini ziet veel, maar hij maakt nog veel meer mee, en bijna als vanzelf wordt hij steeds dieper betrokken in het complot dat zal leiden tot de lasterlijke Protocollen van de Wijzen van Zion, die de gehele twintigste eeuw het antisemitisme zullen aanwakkeren.
Maar de vraag is of Simonini er alleen maar zijdelings bij betrokken is. Is zijn invloed niet veel groter? De Protocollen zijn een vervalsing, maar van wie precies?

De begraafplaats van Praag - Umberto Eco
Publicatiedatum: 2011
Originele titel: Il cimitero di Praga (2011)
Vertaling: Yond Boeke & Patty Krone
Uitgeverij: Prometheus
ISBN:  90-446-1732-x / 483 p.

BOB-score  4/5

We schrijven Parijs eind negentiende eeuw kapitein Simone Simonini, afkomstig uit Piemonte krijgt van de Oostenrijkse en vooral Joodse arts Fröid, of iets dergelijks, het advies om zijn herinneringen op papier te zetten. Geschriftvervalser Simonini heeft geen probleem om zijn gedachten te ordenen, gedachten gevuld met complotten en een ongekende hoeveelheid, door zijn grootvader ingegeven, Jodenhaat. Naast Joden haat deze gastronoom ook vrouwen, Duitsers en Jezuïeten die in zijn ogen vrijmetselaars zijn maar dan als vrouw verkleed. In zijn huis treft de kapitein kledingstukken en geschriften aan van de abt Dalla Piccola die reacties schrijft bij de dagboekaantekeningen. Wie is deze abt?
Umberto Eco bij een groot publiek bekend door zijn boek De naam van de roos neemt zijn lezerspubliek mee op een wonderbaarlijke reis in het voetspoor van vrijheidsstrijder Garibaldi. Een reis die eindigt in Parijs en vandaar brengt Eco de lezer in aanraking met de gevolgen van de Frans-Duitse oorlog en voert uiteindelijk naar de affaire Dreyfus. Uit al deze gebeurtenissen put Simonini nieuwe informatie die hij gebruikt bij het opstellen van een document dat steeds verder opzwelt tot het een eigen leven gaat leiden.
De begraafplaats van Praag een misdaadroman noemen of een thriller voert te ver. Umberto Eco schreef een prachtig staaltje complot denken dat zich afspeelt in een roerig Europa eind negentiende eeuw. Een Europa dat onafwendbaar afstevent op een tweetal wereldoorlogen met grote gevolgen.

zondag 8 januari 2012

Ons soort verrader - John le Carré

Flaptekst:
Perry en Gail, een jong verliefd Engels stel, gaan voor een droomvakantie naar het Caribische eiland Antigua.
Op hun tweede dag in het beachresort komen ze een charismatische Russische vijftiger tegen. Dima is miljonair, heeft een eigen schiereiland en een Rolex bezet met diamanten - en hij wil met Perry tennissen.
Maar Dima wil nog veel meer van zijn nieuwe Engelse vrienden. Hij heeft hun hulp nodig om te ontsnappen uit zijn vory, zijn Russische criminele broederschap. In ruil voor een permanente verblijfsvergunning in Engeland is hij bereid te praten over de corrupte praktijken van zijn landgenoten, en zijn financiële en politieke contacten prijs te geven. Het gaat niet alleen om hemzelf: zijn uitgebreide, bizarre, beminnelijke familie moet ook mee naar Engeland.
Algauw worden Perry en Gail ingepalmd door Dima en zijn familie. En daarna meegezogen in een meedogenloze machtsstrijd tussen Russische criminele organisaties enerzijds en hoge functionarissen binnen de Britse regering en de inlichtingendienst anderzijds.

Ons soort verrader - John le Carré
Publicatiedatum: 2010
Originele titel: Our Kind of Traitor (2010)
Vertaling: Rob van Moppes
Uitgeverij: Luitingh ~ Sijthoff
ISBN:  90-218-0436-0 / 350 p.

BOB-score  5/5

Wanneer het gaat om grootmeesters in de misdaadliteratuur kan niemand heen om David Cornwell, beter bekend als John le Carré. Niemand heeft de koude oorlog zo meesterlijk beschreven als le Carré in zijn boeken over onder andere George Smiley. Boeken die nog steeds een groot publiek trekken zoals recent bleek bij de verfilming van Tinker, Tailor, Soldier, Spy (1974) met Gary Oldman in de rol van Smiley.
Na de val van de muur heeft le Carré zich gestort op andere takken van sport. Zo nam hij de farmaceutische industrie al op de korrel en de misstanden in Congo. Met zijn nieuwste boek Ons soort verrader keert hij terug naar Rusland. De koning van de witwaspraktijken Dima is neergestreken met zijn gezin en lijfwachten op het tropische eiland Antigua. Hier ontmoet hij het jonge Engelse stel Perry Makepiece en Gail Perkins, hij docent in Oxford en zij advocaat in de City. Een tenniswedstrijd tussen Perry en Dima is het begin van een schimmig spel tussen de Engelse inlichtingendienst en de Russische crimineel die zich probeert lost te maken van zijn clan.
Le Carré kan als geen ander het spel vorm geven en beschrijven dat wordt gespeeld door twee spionnen van de oude school Hector en Luke en het politieke krachtenveld dat geen geld en geen verantwoordelijkheid wil geven aan zijn spelers in het veld. Je ziet de molenstenen voor je ogen draaien, onder de inlichtingendienst en boven de Russische maffia. John le Carré weet tot op het laatste moment de spanning vast te houden voor hij vrij geeft wie wordt vermorzeld. Fenomenaal!