zondag 17 februari 2013

De jongen in de koffer - Kaaberbøl & Friis


Flaptekst:
Nina Borg is volgens haar man een adrenalinejunk wanneer de sociaal zwakke medemens op het spel staat. Als Rode Kruiszuster maakt ze dan ook het nodige mee. Maar al haar ervaringen vallen in het niet bij de vondst die ze doet op het treinstation waar ze een koffer moet ophalen.
De koffer blijkt een naakt jongetje van een jaar of drie te herbergen, dat amper nog leeft. Met zijn knieën tegen zijn borst ligt hij er als een kledingstuk in opgevouwen. Waar komt hij vandaan en wie heeft hem zo achtergelaten? Nina besluit zijn herkomst te achterhalen en raakt verstrikt in een levensgevaarlijke zoektocht...

De jongen in de koffer - Kaaberbøl & Friis
Publicatiedatum: 2010
Originele titel: Drengen i kufferten (2008)
Vertaling: Kor de Vries & Lammie Post-Oostenbrink
Uitgeverij:  De Boekerij
ISBN: 90-225-5274-8 / 269 p.

BOB-score 4/5

Doordacht Deens debuut
Een koffer met inhoud inwisselen voor een grote hoeveelheid geld is de relatief eenvoudige en bijna zakelijke transactie die de hoofdrolspelers hebben uitgedacht. Wanneer bij het ophalen van de koffer iets misgaat begint een meeslepend verhaal dat het debuut vormt van de Deense schrijfsters Lene Kaaberbøl en Agnete Friis. Beiden hebben inmiddels hun sporen verdiend op het vlak van de Fantasy jeugdromans. En ook deze criminele eersteling is uitermate succesvol, afgemeten aan de nominatie voor beste Scandinavische misdaadroman 2009 en de prijs voor beste Deense misdaadroman.
 Nina Borg, verpleegster, moeder en echtgenote staat geregeld op de barricade om medemensen in nood ter zijde te staan. Zij maakt hierbij deel uit van een geheim netwerk dat niet langer vertrouwt op de verantwoordelijkheid van de Deense welvaartsstaat. Wanneer Nina wordt opgebeld door een oude vriendin om een koffer op te halen van een station aarzelt ze dan ook geen moment. De koffer is besteld door een rijke Deense zakenman die voor de inhoud een aanzienlijk bedrag op tafel wil leggen. Een financiële prikkel die voor veel mensen in Litouwen voldoende is om ziel en zaligheid te verkopen. Zo ook voor Jučas en Barbara die samen dromen over een gezin maar onvoldoende geld denken te hebben om hiermee een start te maken.
Sigita woont als alleenstaande moeder in Vilnius en probeert haar driejarige zoon Mikas zo goed en zo kwaad als het kan op te voeden hierbij geplaagd door een slecht geweten. Een geweten dat opspeelt omdat zij haar eerste kind heeft moeten afstaan voor adoptie.
 Hiermee zijn alle hoofdrolspelers in beeld gebracht en kunnen de verschillende verhaallijnen in ’De jongen in de koffer’ goed worden gevolgd. De Deense zakenman Jan Marquart en de crimineel Jučas uit Litouwen die op zoek zijn naar hun koffer en het bijbehorende geld. De wanhopige moeder Sigita uit Vilnius die haar zoon probeert te vinden en de gedreven Nina Borg die tegen beter in het beste wil voor al haar medemensen. Een complexe puzzel die grimmig wordt wanneer Nina haar vriendin aantreft, badend in een plas bloed.

Lene Kaaberbøl en Agnete Friis hebben een sterke misdaadroman gecomponeerd rondom het thema mensenhandel. Een onderwerp dat vaker opduikt in recente Scandinavische misdaadromans. Beide schrijfster zijn er echter in geslaagd om aan deze insteek een verrassende draai te geven. Hierdoor ontstaat zelfs iets van begrip voor de zakenman die de misselijkmakende transactie heeft opgezet. Het plot van dit doordacht Deens debuut geeft naast de ontknoping ook inzicht in de drijfveren van hemelbestormer Nina Borg. De duidelijke maatschappijkritiek van Kaaberbøl en Friis leggen ongenadig de besluiteloosheid van de Deense overheid bloot gelijk de opening van de koffer het naakte jongetje laat zien.
 Wanneer Morten, de echtgenoot van Nina, op een van de laatste pagina’s zegt: 'Zoiets als dit mag je nooit meer doen’, dan weet hij diep van binnen dat het aan dovemansoren is gericht. Nina Borg keert terug in het Et stille umærkeligt drab, het tweede gezamenlijke boek van dit nieuwe Deense schrijversduo.

Een stille dood - Kaaberbøl & Friis


Flaptekst:
De Deense Rode Kruis-verpleegkundige Nina Borg wordt gebeld door een vriend die illegalen helpt. Er verblijven 72 Roma in deplorabele omstandigheden in een oude loods, en ze hebben dringend medische hulp nodig. Nina doet wat ze kan, maar hoe ze zich ook inspant, geen enkel medicijn of hygiënische maatregel lijkt de conditie van de zieken te verbeteren. En er heerst angst onder de patiënten, een duister, onuitgesproken gevoel dat verder gaat dan de normale angst van een zieke.
Pas wanneer Nina zelf ook gezondheidsklachten krijgt, blijkt wat de oorzaak is van de mysterieuze symptomen: radioactieve straling. Nina komt op het spoor van de website hospitalequip.org, die handelt in illegale medische producten. Hun hotste item is het materiaal voor een 'vuile bom'. Achter de site zitten twee jonge Hongaarse Roma. Nina slaagt erin te achterhalen aan wie de broers hun dodelijke handel hebben verkocht. Die ontdekking is niet alleen een grote schok, maar brengt ook haar leven ernstig in gevaar...

Een stille dood - Kaaberbøl & Friis
Publicatiedatum: 2012
Originele titel:  Et stille umærkeligt drab (2010)
Vertaling: Lammie Post-Oostenbrink
Uitgeverij: De Boekerij
ISBN:  90-225-6270-0 / 394 p.

BOB-score  3/5

Alles wat indruk maakt
Het Deense schrijversduo Lene Kaaberbøl en Agnete Friis laat in Een stille dood de lezer opnieuw kennis maken met verpleegkundige Nina Borg. In hun prijswinnende debuut De jongen in de koffer werd Nina geïntroduceerd als moeder en echtgenote maar vooral betrokken medemens. Haar rol als verpleegkundige stopt niet bij haar keurige Deense landgenoten met een ziektekostenverzekering, maar zij biedt ook illegalen de helpende hand. In een oude loods treft ze een aantal Hongaarse Roma aan die behoorlijk ziek zijn maar hulp van een arts weigeren. De vluchtelingen zijn er slecht aan toe en het blijven braken verzwakt de volwassenen maar vooral de kinderen. Nina kan behalve de hygiënische condities niet zo snel de oorzaak vinden van de gezondheidsklachten tot ze zelf ook last krijgt van de eerste symptomen.
Het leven van Sandor Horvath verloopt voorspoedig. Hij studeert rechten aan de universiteit in Boedapest en brengt zijn schaarse vrije tijd door met zijn vriendin Lujza. Zijn rustige leven raakt op drift wanneer hij wordt opgepakt door de geheime dienst en geconfronteerd met zijn zigeuner-achtergrond. Horvath is de naam van zijn pleegouders en Sandor is op jonge leeftijd weggehaald uit zijn gezin dat bestond uit Roma. Wanneer Sandor terugkeert naar zijn geboortedorp wordt duidelijk dat er een beroep om hem wordt gedaan. Zijn jongere broer heeft een ruim startkapitaal geleend en is naar Denemarken vertrokken om zaken te doen. Probleem is dat er al geruime tijd niets van hem is vernomen en de geldschieters eisen van Sandor dat hij zijn broer achterna reist.
Søren Kirkegård leidt een antiterrorisme team van de Deense geheime dienst. Van zijn Hongaarse collega’s krijgt hij een tip over een website waar illegale Oost-Europese goederen, variërend van medicijnen tot wapens, worden aangeboden. Uit de analyse van het internetverkeer blijkt dat er geregeld Deense belangstellenden zich hebben gemeld op de webwinkel.  
Voor de gepensioneerde bouwinspecteur Schou-Larsen is internet een mysterie waar hij zich niet meer in wil verdiepen. Hij maakt zich zorgen over de grote som geld die zijn vrouw heeft geïnvesteerd in een Spaans bouwproject met vakantiewoningen. In de ogen van de voormalig ambtenaar is zijn vrouw het slachtoffer van een grote zwendel. Zij lijkt zich echter meer zorgen te maken over de problemen dichter bij huis, zoals de slakkenplaag in haar tuin.

Een verpleegster met een overdosis menslievendheid, een ambitieuze rechtenstudent met een Roma-verleden dat hem achtervolgt, een geheim agent op jacht naar terroristen en een gepensioneerd echtpaar brengen het verhaal geleidelijk op gang. Wanneer de Finse crimineel Tommi het toneel betreedt raken de gebeurtenissen in een welkome stroomversnelling. Wie in slaap was gesust door het uitgebreide intro van de dames Kaaberbøl  en Friis wordt ruw wakker geschud door de verrassende eindsprint naar de verrassende ontknoping.
In het debuut De jongen in de koffer was er de angst voor de criminelen uit Litouwen en in dit tweede deel verschuift dit naar Hongarije. Nina komt terug in het derde boek Nattergalens død waarbij de bedreiging ditmaal uit de Oekraïne  lijkt te komen. Angst voor het vreemde en het onbekende.
Maar zoals Søren Kierkegaard, dus niet de geheim agent, al schreef: “alles wat indruk op ons maakt, bevindt zich in onszelf.”